ARCHIWUM Magazynu B&B - zakończył działalność w 2018

Kształcenie ustawiczne w programach Unii Europejskiej

„Jestem dorosły i chcę się uczyć” – ilu z nas chętnie podpisałoby się pod tym stwierdzeniem? Zapewne większość, wszak idea kształcenia ustawicznego, bez względu na wiek czy płeć staje się obowiązującym uniwersum w kontekście rosnących wymagań rynku pracy oraz wydłużającego się okresu aktywności zawodowej. Jak uczyć się „z głową” tak, by nauka przyniosła satysfakcję i wymierne korzyści? Jak podnieść swoje kwalifikacje i nie utonąć w gąszczu szkoleń i kursów, a przy okazji nie nadszarpnąć domowego budżetu?

Obecność Polski w Unii Europejskiej i tym samym wejście w krąg idei kształcenia ustawicznego stworzyły szanse, jakich nie mieliśmy do tej pory: możemy podnosić swoje kwalifikacje za darmo lub za niewielką dopłatą dzięki unijnym programom. Wachlarz wsparcia jest olbrzymi i ciągle ewoluuje, dając nam nowe, bogatsze i efektywniejsze formy kształcenia. Przedsięwzięcia finansowane ze środków unijnych mają charakter zamkniętych w czasie projektów realizowanych przez podmioty, które na ten cel pozyskały dotacje. My, jako ich uczestnicy, musimy spełniać określone kryteria, by zakwalifikować się i ostatecznie skorzystać z danych nam możliwości. Poniżej skupimy się na narzędziach, dzięki którym ideę kształcenia ustawicznego możemy wdrażać w swoim życiu, w myśl zasady: od źródła do czynu.

Program Grundtvig – warto skorzystać

Bardzo ciekawe formy doskonalenia kwalifikacji zostały przewidziane w ramach Programu Kształcenia Ustawicznego (The Lifelong Learning Programme), który obejmuje proces uczenia się od dzieciństwa do późnej starości bez względu na sytuację życiową i status osób w nim uczestniczących. W przypadku dorosłych, którzy zakończyli edukację formalną (szkołę, uczelnię wyższą) wyodrębniono program GRUNDTVIG (www.grundtvig.org.pl), którego celem jest przede wszystkim odpowiadanie na wyzwania edukacyjne w kontekście starzenia się Europejczyków poprzez szeroko rozumianą ogólną, niezawodową edukację. Program oferuje podnoszenie ogólnych, uniwersalnych umiejętności, takich jak na przykład: znajomość języków obcych, kompetencje informatyczne, społeczne i obywatelskie, umiejętność uczenia się, świadomość i ekspresja kulturalna, czy przedsiębiorczość.

Kluczowymi wyróżnikami przedsięwzięć Grundtviga jest ciągła motywacja uczestników do nauki, wsparcie wolontariatu seniorów, edukacja międzypokoleniowa, edukacja osób będących w szczególnie niekorzystnej sytuacji: pochodzących z obszarów wiejskich i niepełnosprawnych. Często stosowaną formą wsparcia są wyjazdy studyjne i wymiana ponadnarodowa uczestników, a tematy skupiają się na zainteresowaniach, pasjach i hobby osób biorących w nich udział. Filatelistyka, badanie historii pokoleniowej, przezwyciężanie barier w kontaktach z osobami z innych krajów przez osoby w „trzecim wieku”, warsztaty teatralne, to tylko niektóre z przykładowo realizowanych działań.
Jak z nich skorzystać? Organizatorami tego typu przedsięwzięć są zazwyczaj uniwersytety trzeciego wieku, szkoły dla dorosłych, stowarzyszenia, fundacje i inne organizacje prowadzące działalność edukacyjną na rzecz osób dorosłych wymagających szczególnego wsparcia, domy kultury, biblioteki, muzea i inne instytucje kultury, urzędy i instytucje prywatne, tj. szkoły językowe, komputerowe. Warto dowiedzieć się czy któraś z tego typu instytucji w naszej okolicy nie realizuje działań, z których moglibyśmy skorzystać, a być może warto wskazać taką możliwość instytucji mogącej partycypować w środkach. Co istotne, działania w Grundtvig są w 100% finansowane, oznacza to zatem dla ich beneficjentów brak ponoszenia kosztów uczestnictwa.

Kształcenie ustawiczne oferuje wsparcie na rynku pracy

Ogromne możliwości związane z kształceniem ustawicznym dają środki przewidziane dla Polski w latach 2007-2013 w ramach funduszy strukturalnych. Negocjacje Komisji Europejskiej i strony polskiej przy okazji kształtowania budżetu przyczyniły się do stworzenia największego w historii Unii Europejskiej programu finansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego – Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Jego wartość w latach 2007-2013 to 11,4 mld euro, w całości przeznaczonych na działania związane z lepszym dopasowaniem kwalifikacji ludzi do rynku pracy już od lat najmłodszych i bez względu na sytuację na tym rynku (bezrobotny, osoba pracująca). Co więcej, na podmioty realizujące projekty finansowane z tego programu nałożono obowiązek zamieszczania informacji o szkoleniach i kursach na stronie www.inwestycjawkadry.info.pl, co daje możliwość wyszukania i wybrania sobie form wsparcia odpowiadających naszym predyspozycjom i zainteresowaniom.

Wśród możliwości dla osób dorosłych, jakie daje ten program, trzy są szczególnie atrakcyjne i warte uwagi:
1. Rozwój kapitału ludzkiego w przedsiębiorstwach (Poddziałanie 2.1.1);
2.Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw (Poddziałanie 8.1.1);
3.Upowszechnienie formalnego kształcenia ustawicznego w formach szkolnych (Działanie 9.3).

Celem dwóch pierwszych akcji jest przede wszystkim dostosowanie kwalifikacji pracowników przedsiębiorstw do potrzeb gospodarki opartej na wiedzy. Jedyną różnicą między nimi jest fakt, iż pierwsze działanie jest wdrażane centralnie i dotyczy projektów ogólnopolskich, natomiast drugie jest wdrażane regionalnie, tzn. w konkretnych województwach. W projektach regionalnych mogą wziąć udział osoby zamieszkujące, bądź pracujące na terenie danego województwa.

W ramach tych dwóch działań realizowane są zarówno szkolenia ogólne, przydatne w każdym przedsiębiorstwie, np. obsługa programów komputerowych, szkolenia językowe, szkolenia z zakresu umiejętności interpersonalnych, czy dotyczące handlu i sprzedaży, jak i szkolenia wysoce specjalistyczne, które pozwalają na wykorzystanie pozyskanej wiedzy tylko w danym konkretnym przedsiębiorstwie np. obsługa konkretnej maszyny niestosowanej w żadnej innej firmie. Projekty w ramach tych działań są dofinansowane od 60% do 100%, w zależności od tego, czy bierzemy udział w projekcie otwartym, w którym nie musimy być delegowani przez naszego pracodawcę i zgłaszamy się z własnej inicjatywy (100% dofinansowania), czy też na szkolenie kieruje nas pracodawca. Wówczas uiszcza on wkład własny w wysokości zależnej od wielkości przedsiębiorstwa (20% wartości szkolenia – małe przedsiębiorstwa, 30% średnie przedsiębiorstwa i 40% duże przedsiębiorstwa). Zaletą powyższych działań jest ich ogromna różnorodność (tematyka i branże, dla których dedykowane jest wsparcie), tak, że każdy znajdzie tu coś dla siebie. Warto jednak przy wyborze form wsparcia skupić się w pierwszej kolejności na takich, które pozwolą uzyskać „twarde” certyfikaty, bądź uprawnienia ogólnie uznawane na rynku pracy, ponieważ te realnie wzmacniają naszą atrakcyjność na rynku pracy.

Jeżeli chodzi o trzecie działanie, jego celem jest zwiększenie uczestnictwa osób dorosłych w kształceniu ustawicznym w formach szkolnych poprzez podniesienie jego jakości i dostępności oraz zwiększenie znaczenia kształcenia ustawicznego jako czynnika oddziałującego na sytuację rynku pracy. W ramach tego działania spektrum form wsparcia jest również bardzo szerokie i jest zdefiniowane jako:
– kształcenie w formach szkolnych osób dorosłych, z własnej inicjatywy zainteresowanych uzupełnieniem lub podwyższeniem swojego wykształcenia i kwalifikacji ogólnych i zawodowych;
– programy formalnego potwierdzania kwalifikacji ogólnych i zawodowych zdobytych w sposób pozaformalny i nieformalny (wsparcie dla osób, które z własnej inicjatywy deklarują chęć przystąpienia do egzaminu zewnętrznego i potwierdzenia posiadanych kwalifikacji);
– usługi doradcze dla osób dorosłych, z własnej inicjatywy zainteresowanych kształceniem formalnym w szkołach, w zakresie wyboru kierunku i rodzaju kształcenia formalnego w kontekście potrzeb regionalnego lub lokalnego rynku pracy.

Opisane działanie realizowane jest regionalnie, czyli decyduje w tym przypadku miejsce zamieszkania danej osoby zainteresowanej podwyższeniem lub uzupełnieniem własnych kwalifikacji. Udział w tego typu wsparciu jest w 100% dofinansowany. Dużym ułatwieniem dla osób zainteresowanych kształceniem ustawicznym jest strona www.projekty.efs.gov.pl, na której określając konkretne parametry, tj. województwo i własną sytuację na rynku pracy, szybko otrzymamy odpowiedź o dostępnej ofercie szkoleniowo-doradczej spełniającej nasze wymagania.

Szans na podniesienie kwalifikacji upatrywać można także w projektach realizowanych w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej – dotyczy to zwłaszcza osób zamieszkujących przygraniczne województwa.

Perspektywy dla Polski po roku 2013 są również obiecujące, pierwotna propozycja Komisji Europejskiej zwiększa budżet na lata 2014-2020 do 80 mld euro (w porównaniu do 67 mld euro w latach 2007-2013), co pozwala prognozować jeszcze wyższe kwoty przeznaczone na podwyższanie kwalifikacji i kształcenie ustawiczne osób dorosłych. Pozostaje nam tylko uczyć się i rozwijać, bo człowiek to najlepsza inwestycja!

Paweł Janik, Justyna Kacprzak
Dział Rozwoju Zasobów Ludzkich, Faber Consulting Sp. z o. o.

 


 

Business&Beauty Magazyn