Z Anetą Skaskiewicz, wiceprezes warszawskiego ośrodka Ruchu Maitri (zarejestrowanego pod nazwą Stowarzyszenie Wymiany i Pojednania), rozmawia Serafina Ogończyk-Mąkowska.
Adopcja Serca to znana w świecie od lat idea pomocy dzieciom bardzo ubogim, które ze względów ekonomicznych nie mogą uczęszczać do szkoły w krajach, gdzie szkolnictwo jest odpłatne. Celem programu jest umożliwienie dziecku dostępu do edukacji, uzyskanie wykształcenia choćby na poziomie podstawowym, zdobycie zawodu.
Adopcja Serca nie jest adopcją w sensie formalnym, ale programem pomocy, który można nazwać „adopcją na odległość”, gdyż zakłada wsparcie dziecka w jego rodzimym środowisku. Spośród wielu programów pomocowych wyróżnia ją brak anonimowości i wielopłaszczyznowość pomocy. Darczyńca pomaga konkretnemu dziecku, znanemu z imienia i nazwiska, zdjęcia oraz podstawowych danych o sytuacji rodzinnej i bytowej. Opłaca składki miesięczne wynoszące 13 euro dla dziecka w szkole podstawowej lub 17 euro dla dziecka w szkole średniej. Pomoc finansowa zapewnia dziecku opłacenie nauki, a dla całej jego rodziny w podstawowym zakresie środki utrzymania (żywność, leki, ubranie). Darczyńca staje się rodzicem adopcyjnym utożsamiającym się z losem znanego sobie dziecka, z którym prowadzi korespondencję. Dzięki temu Adopcja Serca jest formą pomocy działającą również na płaszczyźnie emocjonalnej. Dziecko czuje się kochane, dowartościowane, zmotywowane do nauki, a darczyńca zyskuje bliską sercu osobę. Dla osób wierzących ważna jest również płaszczyzna duchowa pomocy – objęcie dziecka codzienną modlitwą.
W jaki sposób i kto kwalifikuje dzieci do adopcji?
Zakonnice i księża przebywające od wielu lat na polskich placówkach misyjnych znają miejscową ludność i realia jej życia. Wyszukują dzieci w najtrudniejszej sytuacji, w szczególności sieroty i półsieroty z rodzin wielodzietnych i przedstawiają do adopcji. Na misjonarzach spoczywa główny ciężar zrealizowania pomocy trafiającej do Afryki od polskich darczyńców. Misjonarze opłacają dzieciom szkołę i wyprawkę szkolną, rozdzielają żywność, ubrania i leki, pilnują aby dziecko uczęszczało do szkoły i napisało list do rodzica adopcyjnego.
Kto może zostać rodzicem adopcyjnym? Czy instytucja, firma może adoptować dziecko?
Rodzicem adopcyjnym może zostać każdy, kto chce podjąć moralne, długotrwałe zobowiązanie wsparcia afrykańskiego dziecka: osoba samotna, rodzina, grupa przyjaciół, a nawet klasa szkolna, przedszkole, firma (ze wskazaniem osoby odpowiedzialnej za przystąpienie do programu).
A jakie obowiązki spoczywają na osobie lub instytucji pomagającej w ten sposób dziecku?
Jedynym zobowiązaniem jest opłacanie comiesięcznych składek dla dziecka, przywilejem natomiast – prowadzenie z podopiecznym korespondencji.
Myślę, że to wspaniały przywilej! Ile dzieci, z jakich krajów jest objętych programem?
Liczba dzieci uczestniczących w programie jest zmienna w czasie, aktualnie wynosi ok. 4 tysięcy. Są to dzieci i młodzież uczęszczające do szkoły podstawowej i średniej oraz studenci – osoby już pełnoletnie, mieszkający w Rwandzie, D.R. Kongo, Burundi, Kamerunie, Sudanie, Togo, Boliwii oraz na Wybrzeżu Kości Słoniowej oraz Madagaskarze.
Czy wie pani jak wiele osób z Polski uczestniczy w Adopcji Serca?
Trudno określić liczbę takich osób, gdyż za osobą odpowiedzialną, wpisaną imiennie w dokument deklaracji, zwykle kryje się rodzina, znajomi albo klasa szkolna. Należy jednak przyjąć, że darczyńców jest kilkakrotnie więcej niż osób, które wypełniły deklarację.
Jak długo potrzebna jest dziecku finansowa pomoc? Rodzice mają obowiązek łożenia na dzieci do czasu ukończenia 18 lat lub ukończenia nauki.
Podobnie jest w tym przypadku. Dziecko korzysta z pomocy do momentu usamodzielnienia się, czyli ukończenia 18 lat, w niektórych przypadkach dłużej, jeśli nie ukończyło jeszcze nauki.
W jaki sposób stowarzyszenie dociera do osób zainteresowanych tą formą pomocy?
Udzielamy wielu wywiadów w prasie, radio, telewizji i to stamtąd ludzie najczęściej dowiadują się o programie adopcji. Szczegółowych informacji chętni szukają na naszych stronach internetowych: www.maitri.pl, www.maitri.waw.pl oraz www.wroclaw.maitri.pl. Ze stron internetowych można również pobrać deklarację pomocy do wypełnienia. Organizujemy spotkania informacyjne z misjonarzami przyjeżdżającymi z Afryki. Uczestniczymy w takich imprezach, jak Dolina Miłosierdzia, Jarmark Dominikański, Festiwal „SLOT Art”. Częstym źródłem informacji są również osoby, które już uczestniczą w naszym programie adopcji i jego ideę szerzą wśród znajomych. Nawiązaliśmy także współpracę z Biurem Miss Egzotica International, które zaangażowało się w rozpowszechnianie idei Adopcji Serca.
Czy można bezpośrednio kontaktować się z dzieckiem, któremu pomagamy?
Tak. Kontakt z podopiecznym utrzymywany jest przez wymianę listów, która odbywa się za naszym i misjonarzy pośrednictwem. Nasi wolontariusze tłumaczą listy na język francuski i odwrotnie.
Czy po zakończeniu okresu trwania adopcji utrzymują państwo kontakt ze swoimi byłymi podopiecznymi?
Kontakt korespondencyjny z dzieckiem adopcyjnym jest możliwy do czasu jego uczestnictwa w programie. Po usamodzielnieniu się dziecka misjonarze swój czas i siły kierują ku kolejnym potrzebującym pomocy dzieciom.
Proszę na koniec powiedzieć, jak długo działa państwa ruch?
Ruch Solidarności z Ubogimi Trzeciego Świata „Maitri” od ponad 30 lat organizuje różne formy pomocy na rzecz ubogich za granicą i w kraju. Od 1996 r., w obliczu ciężkiej sytuacji tysięcy sierot pozostałych po ludobójstwie w Rwandzie, Ruch Maitri podjął we współpracy z polskimi misjonarzami dzieło Adopcji Serca, które stało się najważniejszym realizowanym programem pomocy. Oprócz adopcji prowadzimy projekty dożywiania dla głodujących dzieci, wsparcia ośrodków zdrowia, szpitali i przedszkoli prowadzonych przez misjonarzy, budowy studni, szkoły. Pomoc realizowana jest dzięki zaangażowaniu kilku tysięcy ofiarodawców z kraju i zagranicy, przy udziale wolontariuszy i członków Ruchu.
Ruch Maitri działa w 12 miastach w Polsce. Ośrodek warszawski, który reprezentuję, jest zarejestrowany w sądzie jako Stowarzyszenie Wymiany i Pojednania i posiada status organizacji pożytku publicznego. Dzięki temu darczyńca może wpłaty na Adopcję Serca i inne formy pomocy odpisać od dochodu (osoba fizyczna do 6%, osoba prawna do 10%). Stowarzyszenie przyjmuje 1% podatku dochodowego.
